สวนสุขภาพลัดโพธิ์

* สะพานภูมิพล หรือบางคนก็เรียกว่า สะพานวงแหวนอุตสาหกรรม เป็นสะพานเดียวกัน สร้างขึ้นเพื่อข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาจากฝั่งพระประแดง ไปยังถนนพระราม 3 และ ถนนปู่เจ้าสมิงพราย

** คลองลัดโพธิ์ เป็นคลองที่เชื่อมลำน้ำเจ้าพระยาทางตอนเหนือกับตอนใต้ในบริเวณคุ้งบางกะเจ้า เป็นจุดที่มีประตูระบายน้ำตามโครงการพระราชดำริ ในการแก้ปัญหาน้ำท่วม

แผ่นหินแกะสลักพระบรมสาทิศลักษณ์

เป็นแผ่นป้ายพระบรมราโชวาท ทำจากแผ่นหินแกะสลักนูนต่ำ จัดวางไว้ริมสองข้างทางเดิน ตั้งแต่ทางเข้าจนถึงพระบรมรูป บนแผ่นสลักพระบรมสาทิศลักษณ์ แสดงข้อความพระบรมราโชวาท ที่ทรงเคยพระราชทานไว้แก่นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปในวาระต่างๆ เพื่อเป็นหลักในการดำเนินชีวิต 9 ข้อ ได้แก่

1. ความเพียร (ความเพียร ต้องใช้ความอดทน ไม่ย่อท้อในการทำสิ่งดีงาม)

"… การสร้างสรรค์ตนเอง การสร้างบ้านเมืองก็ตาม มิใช่ว่าสร้างในวันเดียว ต้องใช้เวลา ต้องใช้ความเพียร ต้องใช้ความอดทนเสียสละ แต่สำคัญที่สุดคือความอดทน คือไม่ย่อท้อ ไม่ย่อท้อในสิ่งที่ดีงาม สิ่งที่ดีงามนั้น ทำมันน่าเบื่อ บางทีเหมือนว่าไม่ได้ผล ไม่ดัง คือดูมันครึ ทำดีนี้ขอรับรองว่า การทำให้ดีไม่ครึต้องมีความอดทน เวลาข้างหน้าจะเห็นผลแน่นอน ในความอดทนของตนเอง ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่นักเรียน นักศึกษา ครู และอาจารย์ ในโอกาสเข้าเฝ้า วันที่ 27 ตุลาคม 2516
 

2. ความพอดี (ความพอดี ไม่ทำเกินฐานะและกำลัง ไม่เร่งรีบจนเกินไป)

"… ในการสร้างตัว สร้างฐานะนั้น จะต้องถือหลักค่อยเป็นค่อยไป ด้วยความรอบคอบระมัดระวัง และความพอเหมาะพอดี ไม่ทำเกินฐานะและกำลัง หรือทำด้วยความเร่งรีบ เมื่อมีพื้นฐานแน่นหนารองรับพร้อมแล้ว จึงค่อยสร้าง ค่อยเสริม ความเจริญก้าวหน้าในระดับสูงขึ้น ตามต่อกันไปเป็นลำดับ ผลที่เกิดขึ้นจึงจะแน่นอน มีหลักเกณฑ์เป็นประโยชน์แท้ และยั่งยืน ..." พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 18 ธันวาคม 2540
 

3. ความรู้ตน (การรู้ตน รู้ตัว ทำให้เป็นคนมีระเบียบ และประสบความสำเร็จ)

"… เด็กๆ ทำอะไรต้องหัดให้รู้ตัว การรู้ตัวอยู่เสมอ จะทำให้เป็นคนมีระเบียบ และคนที่มีระเบียบดีแล้ว จะสามารถเล่าเรียนและทำการงานต่างๆ ได้โดยถูกต้องรวดเร็ว จะเป็นคนที่สร้างความสำเร็จและความเจริญให้แก่ตนเอง และส่วนรวมในอนาคต ได้อย่างแน่นอน ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานลงพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก ประจำปี 2521
 

4. คนเราจะต้องรับ และจะต้องให้ (คนเราจะต้องรับและจะต้องให้ด้วยจิตใจที่เผื่อแผ่)

"… คนเราจะเอาแต่ได้ไม่ได้ คนเราจะต้องรับและจะต้องให้ หมายความว่าต่อไปและเดี๋ยวนี้ ด้วยเมื่อรับของสิ่งใดมา ก็ต้องพยายามให้ ในการให้นั้น ให้ได้โดยพยายามที่จะสร้างความสามัคคีให้หมู่คณะและในชาติ ทำให้หมู่คณะและชาติประชาชนทั้งหลาย มีความไว้ใจซึ่งกันและกันได้ ช่วยที่ไหนได้ก็ช่วย ด้วยจิตใจที่เผื่อแผ่โดยแท้ ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่นักศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 20 เมษายน 2521
 

5. อ่อนโยน แต่ไม่อ่อนแอ (สุภาพชน ต้องรักษามารยาท รู้จักสัมมาคารวะ ไม่แข็งกระด้าง)

"… ในวงสังคมนั้นเล่า ท่านจะต้องรักษามารยาทอันดีงาม สำหรับสุภาพชน รู้จักสัมมาคารวะ ไม่แข็งกระด้าง มีความอ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ พร้อมจะเสียสละประโยชน์ส่วนตัวเพื่อส่วนรวม ..." พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 25 มิถุนายน 2496
 

6. พูดจริง ทำจริง (พูดอย่างไร ทำอย่างนั้น จะได้รับความสำเร็จ ความศรัทธาเชื่อถือ ความยกย่องสรรเสริญ)

"… ผู้หนักแน่นในสัจจะพูดอย่างไร ทำอย่างนั้น จึงได้รับความสำเร็จพร้อมทั้งความศรัทธาเชื่อถือ และความยกย่องสรรเสริญ จากคนทุกฝ่าย การพูดแล้วทำคือ พูดจริงทำจริง จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมเกียรติคุณของบุคคลให้เด่นชัด และสร้างเสริมความดี ความเจริญให้เกิดขึ้นทั้งแก่บุคคล และส่วนรวม ..." พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 10 กรกฎาคม 2540
 

7. หนังสือเป็นออมสิน (หนังสือเป็นเหมือนธนาคารความรู้ และออมสิน ที่สร้างความก้าวหน้า)

"… หนังสือเป็นการสะสมความรู้ และทุกสิ่งทุกอย่างที่มนุษย์ได้สร้างมา ทำมา คิดมา แต่โบราณกาลจนถึงทุกวันนี้ หนังสือจึงเป็นสิ่งสำคัญ เป็นคล้ายๆ ธนาคารความรู้ และเป็นออมสิน เป็นสิ่งที่จะทำให้มนุษย์ก้าวหน้าได้โดยแท้ ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะสมาชิกห้องสมุดทั่วประเทศ ในโอกาสเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท วันที่ 25 พฤศจิกายน 2514
 

8. ความซื่อสัตย์ (ความซื่อสัตย์สุจริต เป็นพื้นฐานของความดี)

"… ความซื่อสัตย์สุจริต เป็นพื้นฐานของความดีทุกอย่าง เด็กๆ จึงต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมีขึ้นในตนเอง เพื่อจักได้เติบโตขึ้นเป็นคนดีมีประโยชน์ และมีชีวิตที่สะอาด ที่เจริญมั่นคง ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานลงพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก ประจำปี 2531
 

9. การเอาชนะใจตน (การเอาชนะใจตน คือการข่มใจไม่ทำสิ่งที่ชั่ว กล้าที่จะทำสิ่งที่ดี เพื่อความถูกต้องและเป็นธรรม)

"… ในการดำเนินชีวิตของเรา เราต้องข่มใจไม่กระทำสิ่งใดๆ ที่เรารู้สึกด้วยใจจริงว่าชั่ว ว่าเสื่อม เราต้องฝืนต้องต้านความคิด และความประพฤติทุกอย่างที่รู้สึกว่าขัดแย้งกับธรรมะ เราต้องกล้าและบากบั่นที่จะกระทำสิ่งที่เราทราบว่าเป็นความดี เป็นความถูกต้องและเป็นธรรม ถ้าเราร่วมกันทำเช่นนี้ให้ได้จริงๆ ให้ผลของความดีบังเกิดมากขึ้นๆ ก็จะช่วยค้ำจุนส่วนรวมไว้ มิให้เสื่อมลงไป และจะช่วยให้พื้นคืน ดีขึ้นได้เป็นลำดับ ..." พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่าน ในพิธีเปิดการประชุมยุวพุทธิกสมาคมทั่วประเทศ ครั้งที่ 12 ที่จังหวัดอยุธยา วันที่ 12 ธันวาคม 2513

** ปัจจุบัน พิพิธภัณฑ์วงแหวนอุตสาหกรรม หรือพิพิธภัณฑ์คลองลัดโพธิ์ ได้ปิดการบริการ เพื่อปรับปรุงอาคาร จึงยังไม่สามารถเปิดให้เข้าชมได้จนกว่าจะซ่อมแซมแล้วเสร็จ (แต่ในอนาคตอาจให้เข้าชมเฉพาะหมู่คณะ ที่ติดต่อเข้ามาเท่านั้น)

* มนุษย์สิงห์ หรือ มนุษย์สีหะ เป็นตัวปั้นมีลักษณะครึ่งคนครึ่งสิงห์ ส่วนบนมีหัวเป็นมนุษย์ สวมเครื่องทรง ศีรษะสวมชฎา มี 4 ขาอยู่ในท่าหมอบนั่ง ขาคู่หน้ามีลักษณะเหมือนแขนยันพื้นไว้ ส่วนสองขาหลังนั่งยองแบบหมอบ และมีเล็บเท้าแบบสิงห์ ส่วนใหญ่จะพบหุ่นปั้นนี้ในวัดมอญ จะพบมากในประเทศพม่า ส่วนเรื่องราวความเป็นมาของมนุษย์สิงห์ หนึ่งในตำนานความเชื่อมาจากเรื่องสิงห์ไถ่บาป

ตำนานเรื่องสิงห์ไถ่บาป

… มีราชสีห์ตัวหนึ่งลักพาพระธิดาของกษัตริย์ ซึ่งมีลูกเล็กๆ ติดไปด้วย 2 คน เป็นหญิง 1 ชาย 1 ราชสีห์เลี้ยงดูพระธิดา และเด็กทั้ง 2 ด้วยความรัก แต่เมื่อเด็กทั้ง 2 โตขึ้น ลูกชายพา แม่ และ น้องสาวหนีกลับเข้าเมืองมนุษย์ ราชสีห์ตามมาด้วยความโกรธ เมื่อพบปะผู้คนก็กัดตายไปมากมาย กษัตริย์ในเมืองนั้นจึงประกาศหาคนไปปราบราชสีห์ ลูกชายรับอาสา แต่ก็ไม่สามารถเอาชนะราชสีห์ได้ เพราะทุกครั้งที่ยิงศรไป ศรนั้นก็พุ่งผิดพลาด จนกระทั่งในที่สุด ราชสีห์บันดาลโทสะ อ้าปากจะขู่คำราม ลูกชายจึงยิงธนูเข้าปากราชสีห์ได้รับความเจ็บปวด และถึงแก่ความตาย

ต่อมาเจ้าลูกชายนั้นได้ขึ้นเป็นกษัตริย์ครองเมืองแห่งนั้น เกิดอาการปวดหัวอย่างมาก รักษาเท่าไหร่ก็ไม่หาย โหรหลวงได้ทำนายว่า เป็นเพราะเคยฆ่าผู้มีพระคุณมาก่อน ต้องสร้างรูปบูชาเป็นรูปราชสีห์และกราบไหว้เป็นประจำจึงจะหายขาด กษัตริย์องค์นั้นเกิดความละอายที่จะต้องไหว้รูปสัตว์ จึงให้สร้างรูปปั้นราชสีห์ในลักษณะของมนุษย์สิงห์ และตั้งไว้ที่หน้าวัด ทุกครั้งที่ยกมือไหว้พระในวัด ก็ต้องหันหน้าเข้าวัด ทำให้ดูเหมือนกำลังไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดอยู่ การสร้างรูปราชสีห์ไว้ที่หน้าวัดจึงกลายเป็นประเพณีจากนั้นมา (ตำนานของสิงห์อาจมีแตกต่างไปอีกหลายเรื่อง)