ความเป็นมาของอำเภอพานทอง
ความสำคัญของอำเภอพานทองนั้น สืบย้อนไปเมื่อครั้งหลังกรุงศรีอยุธยาแตกพ่ายแก่พม่า และได้รับการกอบกู้คืนมาในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสิน พระองค์ทรงนำทหาร และกวาดต้อนผู้คนตามรายทางจากอยุธยา มาตั้งเมืองและตั้งค่ายทหารชั่วคราวที่ตำบลโป่งตามุข เรียกว่าเมืองโป่งตามุข เป็นเมืองที่คุมหัวเมืองชายทะเล มีตัวเมืองตั้งอยู่บริเวณวัดโป่งตามุข ตำบลหนองหงษ์ ที่อยู่ทางใต้ของอำเภอพานทองในปัจจุบัน ส่วนที่มาของชื่ออำเภอพานทองนั้น มาจากพรานป่าคนหนึ่งชื่อทอง เป็นชาวอยุธยาที่พาครอบครัวอพยพหนีพม่ามาในครั้งนั้น มาสร้างภูมิลำเนาใหม่ริมคลองที่แยกจากบางปะกง (คือคลองพานทองในปัจจุบัน) และทำหน้าที่เป็นผู้สืบข่าวข้าศึกถวายสมเด็จพระเจ้าตากสิน รวมทั้งเข้าร่วมกอบกู้เอกราชกลับคืนมาพร้อมพระองค์ เมื่อเสร็จศึกสงคราม นายทองได้กลับมาสร้างวัดและตั้งชื่อว่า "วัดพรานทอง" ชาวบ้านแถบนั้นจึงได้เรียกหมู่บ้านนั้นว่า "หมู่บ้านพรานทอง" ต่อมาชื่อได้กลายเป็น "บ้านพานทอง" และ "วัดพานทอง" หลังจากนั้น เมื่อมีประชากรในชุมชนเพิ่มขึ้น หน้าน้ำผลผลิตที่ได้จากอำเภอพนัสนิคม ถูกขนส่งมาทางเรือผ่านคลองธรรมชาติจากอำเภอพนัสนิคม ผ่านหมู่บ้านท่าตะกูด หมู่บ้านพานทอง หมู่บ้านเก่า จนไปออกที่แม่น้ำบางปะกง บ้านท่าตะกูดกลายเป็นจุดพักขนถ่ายซื้อขายสินค้าที่สำคัญ (ซึ่งคำว่า "ตะกูด" ก็มาจากชื่อเรียก ล้อเลื่อนที่มีขนาดเล็กกว่าเกวียน ที่ชาวบ้านใช้ขนสินค้านั่นเอง) ต่อมาเมื่อชุมชนขยายตัวขึ้น จึงได้เปลี่ยนชื่ออำเภอใหม่เป็น "อำเภอพานทอง" สินค้าขึ้นชื่อของอำเภอพานทอง
- การทำทองโบราณในเขตอำเภอพานทอง ถือเป็นงานฝีมือที่มีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป ดังคำขวัญของอำเภอที่ว่า "ศิลปช่างทอง" เป็นการทำทองโดยฝีมือช่างอันปราณีตงดงาม ลวดลายมีเอกลักษณ์เฉพาะที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ เช่นลายก้ามกุ้ง ลายลูกฆ้อง ลายฝักแค หรือลวดลายที่ออกแบบขึ้นมาใหม่เช่น ลายกระดุมทอง ลายประคำโปร่ง การทำทองมีทั้งทองรูปพรรณ เช่นสร้อยคอ แหวน กำไล และทำเป็นสิ่งประดิษฐ์จากทองคำคุณภาพเช่น ตลับทอง ช้อน ชุดกาน้ำ ตระกร้า เข็มขัด ร้านทองที่มีชื่อเสียงเก่าแก่คือร้านทองพานทอง (เจ๊ไน้) และร้านทองรุ่งสีทอง (แม่เกียว)
ร้านทองพานทอง (เจ๊ไน้) 59/1 หมู่4 ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160 (โทร 0 3845 1888)
ร้านทองรุ่งสีทอง (แม่เกียว) 64 หมู่ 7 ตลาดเก่าพานทอง ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160 (โทร 0 3845 1069, 0 3874 0126) - การเผาอิฐมอญ (หรือบางทีเรียกว่าอิฐแดง) เป็นที่เลื่องลือกันว่ามีความแข็งแกร่งทนทาน มีคุณภาพ สมกับคำขวัญอีกคำของอำเภอที่ว่าเป็น "เมืองอิฐแกร่ง" โดยกรรมวิธีการเผาอิฐที่ไม่เหมือนใคร เพราะใช้เตาเผาอิฐที่ใช้ความร้อนสูงขนาดใหญ่ สูงประมาณตึกสามชั้น เผาได้ครั้งละมากๆ เป็นแสนๆ ก้อน โรงอิฐมีอยู่หลายโรง ตั้งอยู่บนถนนสุขประยูร จนเกือบถึงตลาดพานทอง อำเภอพานทอง เดิมชื่อบ้านท่าตะกูด ขึ้นอยู่กับอำเภอพนัสนิคม โดยที่อำเภอพานทอง เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัดชลบุรี โดยพื้นที่บางส่วนของอำเภอ ยังอยู่ในโซนของนิคมอุตสาหกรรมอมตะนครอีกด้วย (พื้นที่อมตะนครเป็นส่วนของนิคมอุตสาหกรรมที่มีพื่้นที่กว่า 18,000 ไร่ (ประมาณ 30 ตารางกิโลเมตร) ครอบคลุมอำเภอเมือง และอำเภอพานทอง) อีกทั้งในปัจจุบัน อมตะนครยังมีแนวโน้มที่จะขยายพื้นที่ ออกไปทางด้านตะวันออกอีก นั่นหมายความว่า เขตอำเภอพานทอง จะกลายเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ของนิคมอุตสาหกรรมอมตะนครเลยทีเดียว โรงงานอุตสาหกรรมในอำเภอพานทอง
อำเภอพานทองมีโรงงานอุตสาหกรรมตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก กระจายอยู่ในตำบลต่างๆ เช่น ตำบลมาบโป่ง 21 แห่ง ตำบลหนองตำลึง 11 แห่ง ตำบลหนองหงษ์ 13 แห่ง และอยู่ในความดูแลรับผิดชอบของ อบต.พานทองอีก 16 แห่ง ลักษณะภูมิประเทศ
ภูมิประเทศมีลักษณะเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ เป็นแอ่งคล้ายท้องกระทะ มีลำคลองธรรมชาติ ผ่านจากอำเภอพนัสนิคมทางทิศตะวันออก ไปยังตำบลบ้านเก่าทางตะวันตกของอำเภอพานทอง ทำให้เป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การเพาะปลูก อาชีพหลักของคนในอำเภอนี้จึงเป็นการทำเกษตรกรรม และเนื่องจากอำเภอพานทองมีพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นเขตอุตสาหกรรม ทำให้ชาวบ้านบางส่วนรับจ้างทำงานในโรงงานอุตสาหกรรมด้วย นอกจากนี้ยังมีชาวบ้านรวมกลุ่มกันทำอาชีพเสริมเช่น สบู่ แชมพูสระผม เทียนหอม ดอกไม้จันทน์ หากต้องการรู้ว่าอำเภอพานทองว่ามีอะไรเด่นๆ ดีๆ คงต้องมาดูกันที่คำขวัญอำเภอ คือ "เมืองอิฐแกร่ง แหล่งเกษตร เขตอุตสาหกรรม คุณธรรมหมอพระ ศิลปช่างทอง" ข้อมูลทั่วไป อำเภอพานทอง
ตัวอำเภอพานทอง มีระยะห่างจากอำเภอเมือง ประมาณ 20 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 173.037 ตารางกิโลเมตร มีเขตติดต่อกับส่วนอื่นๆ ได้แก่
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอบ้านโพธิ์ และอำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ 3 ตำบลคือ หน้าพระธาตุ บ้านเชิด และหนองขยาด อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลมาบไผ่ อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา และตำบลดอนหัวฬ่อ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี
อำเภอพานทองแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 11 ตำบล ได้แก่ | ชื่อตำบล | | - ตำบลพานทอง | - ตำบลหนองกะขะ | | - ตำบลหนองหงษ์ | - ตำบลหนองตำลึง | | - ตำบลโคกขี้หนอน | - ตำบลบ้านเก่า | | - ตำบลหน้าประดู่ | - ตำบลบางนาง | | - ตำบลเกาะลอย | - ตำบลบางหัก | | - ตำบลมาบโป่ง | |
วัดสำคัญๆ ของชาวพานทอง
-วัดใหม่ยุคคลราษฎร์สามัคคี (วัดหนองฝาแฝด)
ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 4 หนองฝาแฝด ตำบลเกาะลอย อำเภอพานทอง เป็นวัดที่มีชื่อเสียง ดังคำขวัญของอำเภอพานทองที่ว่า "คุณธรรมหมอพระ" เนื่องจากเป็นวัดที่มีพระให้การรักษาโรค ด้วยวิธี "นวดด้วยเท้า"แบบโบราณ และไม่เก็บค่ารักษาและค่ายาใดๆ ทั้งสิ้น
การนวดด้วยเท้า เป็นการให้การรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคเกี่ยวกับกระดูก อัมพฤกษ์ อัมพาต โดยผู้ป่วยไม่มีบาดแผลสด หรือแผลเปิด ใช้วิธีการนวดและเหยียบด้วยส้นเท้าลงบนบริเวณที่ต้องการรักษาเช่นแขนขา ลำตัว วิธีการรักษาจะมีพระภิกษุและลูกศิษย์ใช้เท้าจุ่มตัวยา คือน้ำมันมะพร้าวผสมสมุนไพรโบราณตั้งไฟอ่อนๆ จากนั้นใช้ส้นเท้าจุ่มน้ำมันนวดคลึงบริเวณบาดเจ็บ เมื่อน้ำมันเย็น ก็เอาเท้าจุ่มน้ำมันมานวดใหม่อีก ทำ 1 ชั่วโมง วันละครั้ง หากมีอาการมาก ก็จะต้องนวดติดต่อกัน 20-30 วัน หรือจนกว่าอาการจะดีขึ้น การรักษาด้วยวิธีโบราณนี้เป็นความคิดริเริ่มของพระครูวรเวชวิศาล สุวณโณ เจ้าอาวาสวัดยุคลราษฎร์สามัคคี ที่ได้รับการสืบทอดมาจากบิดา ท่านได้นำมารักษากับผู้คนทั่วไปโดยไม่เก็บค่ารักษาหรือค่ายาใดๆ ทั้งสิ้น มีเพียงแค่ค่าบูชาครูบาอาจารย์ สำหรับนวดน้ำมันค่าบูชาครู 1 สลึง และเข้าเฝือกค่าบูชาครู 2 สลึง หากผู้ที่ต้องทำการรักษาแบบต่อเนื่อง ทางวัดก็มีที่พักเป็นโรงเรือน 2 หลัง หลังหนึ่งสำหรับรักษาผู้ป่วยโรคกระดูก และอีกหลังหนึ่งสำหรับผู้ป่วยอัมพาต โดยเก็บค่าที่พัก 2 บาทต่อวัน เป็นค่าน้ำกับค่าไฟ -วัดชลธีบุญญาวาส (วัดบางหัก)
ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลบางหัก ห่างจากตัวเมืองชลบุรีประมาณ 75 กิโลเมตร ตั้งอยู่ติดคลองบางอ้อมใหญ่ ที่แยกจากแม่น้ำบางปะกง เป็นวัดที่มีอุโบสถสวยงามแบบลายไทยดั้งเดิม หน่วยงานภาครัฐและรัฐวิสาหกิจ | ชื่อหน่วยงาน | เบอร์โทรศัพท์ | | ที่ว่าการอำเภอพานทอง | หมู่ 4 ถนนพานทอง-หัวไผ่ ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
0 3845 1110, 0 3845 1982 | | โรงพยาบาลพานทอง | 1/10 หมู่ 8 ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 1470-2, 0 3845 2412-5 | | การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคอำเภอพานทอง | เบอร์โทร 038-445012 | | การประปาส่วนภูมิภาค สาขาพานทอง | เบอร์โทร 038-443710 | | สถานีตำรวจภูธรอำเภอพานทอง | 89 หมู่ 4 ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง
เบอร์โทร 038-451112, 038-451977 โทรสาร 038-451978 | | สำนักงานที่ดินจังหวัดชลบุรี สาขาพานทอง | เบอร์โทร 038-452001, 0 89244 1412 | | ที่ทำการไปรษณีย์พานทอง | เบอร์โทร 038-451119 | | สถานีดับเพลิงอำเภอพานทอง | เบอร์โทร 038-451199 | | ธนาคารสาขาพานทอง | ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ | | ธนาคารกรุงเทพ | ที่อยู่: 83 หมู่ 4 ถนนสายพานทอง-ชลบุรี ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 1783-4 | | ธนาคารกสิกรไทย | ที่อยู่: 87/5-6 หมู่ 4 ถนนสายพานทอง-หัวไผ่ ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 2791-5 | | ธนาคารกรุงไทย | ที่อยู่: 83 หมู่ 4 ถนนสายพานทอง-ชลบุรี ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 1783-4, 0 3845 1185 | | ธนาคารไทยพาณิชย์ | ที่อยู่: 28/1 หมู่ 10 ถนนสายพานทอง-หัวไผ่ ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3874 0434-7 | | ธนาคารออมสิน | ที่อยู่: 85/10 หมู่ 4 หน้าอำเภอ ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 1115, 0 3845 1457, 0 3845 1976 | | ธนาคาร ธกส. | ที่อยู่: 30 หมู่ 4 ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3874 0389-91 | | โรงเรียนในอำเภอพานทอง | การติดต่อ | | โรงเรียนพานทอง | ที่อยูู่: 63/3 สุขประยูร ตำบลหนองตำลึง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3820 6000 | | โรงเรียนพานทองสภาชนูปถัมภ์ | ที่อยู่: 124 หมู่ 10 ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3845 2305 | | วิทยาลัยการอาชีพพานทอง | ที่อยู่: 37 หมู่ 3 ตำบลบ้านเก่า อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3844 7241 | | โรงเรียนเทคโนโลยีภาคตะวันออก (E-TECH) | ที่อยู่: 231 หมู่ 2 ตำบลหนองตำลึง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
โทร: 0 3820 6081 | ร้านอาหารและร้านค้าที่มีชื่อเสียง บ้านลุงผิน
เป็นร้านอาหารที่มีพื้นที่กว้างขวาง แบ่งเป็นหลายส่วน ด้านนอกสามารถนั่งบริเวณซุ้มเรือนไม้ รับลมธรรมชาติ และชื่นชมกับสวนของร้านที่ตกแต่งไว้อย่างสวยงาม อาหารในร้านมีทั้งเมนูอาหารอีสานประเภทส้มตำ น้ำตก คอหมูย่าง อาหารไทยและอาหารทะเลอื่นๆ มีให้เลือกมากมาย เช่นกุ้งแช่น้ำปลา ปลากระพงทอดน้ำปลา หอยเชลล์อบเนย เป็นต้น ร้านเฮียจู๊ด
ร้านเฮียจู๊ด เป็นร้านที่เป็นที่นิยมในพานทอง เพราะว่ามีความหลากหลายให้เลือกสรรค์ แต่สิ่งที่เป็นที่นิยมที่สุด ดูเหมือนจะเป็นเป็ด เพราะเดิมทีร้านนี้เริ่มจากการขายเป็ดเป็นหลัก ที่สำคัญเป็นร้านที่ราคาไม่แพง อีกทั้งยังมีเป็ดเป็นชิ้น ๆ หลายชิ้นน่ากินมากกว่าหลาย ๆ ร้านที่ให้ข้าวเยอะแทนเป็ดเป็นไหน ๆ ร้านอั่งเปา
ร้านอั่งเปา ร้านเบเกอร์รี่ชื่อดังย่านพานทอง ซึ่งเป็นที่นิยมมากในหมู่คนท้องถิ่น และพนักงานที่มาทำงานในนิคมอมตะนคร (เพราะมีการซื้อกลับไปฝากครอบครัวกันเป็นว่าเล่น) หากคุณยังไม่เคยแวะซื้อกลับไปชิมละก็ คงถึงเวลาแล้วที่คุณต้องลอง (เมนูยอดนิยมที่สุดเป็นเค้กมะพร้าวใบเตย แต่ร้านนี้ไม่มีที่นั่งรับประทานที่ร้านนะ มีแต่ซื้อกลับอย่างเดียว) | 
