โบราณสถานค่ายเนินวง จันทบุรี

โบราณสถานค่ายเนินวง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ที่มีมานานกว่า 180 ปี เป็นอดีตเมืองเก่าของจันทบุรี และเป็นป้อมปราการที่แข็งแรงที่สุดทางภาคตะวันออกในช่วงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ค่ายเนินวงอยู่ไม่ไกลจากตัวเมือง แวะได้สะดวก สามารถขับรถเข้าไปภายในค่ายและชมสถานที่ที่น่าสนใจอื่นๆ ภายในค่ายได้ เช่น ศาลหลักเมืองเก่า พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พาณิชย์นาวี และวัดโยธานิมิต

โบราณสถานค่ายเนินวง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของตัวเมืองจันทบุรี ในตำบลบางกะจะ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี

ค่ายเนินวงสร้างขึ้นภายหลังเหตุการณ์ที่ไทยเกิดกรณีพิพาทกับญวน ในปี พ.ศ. 2369 หรือที่รู้จักกันว่าช่วง "กบฎเจ้าอนุวงศ์​*" พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงมีรับสั่งให้สร้างฐานทัพในเมืองจันทบุรี และย้ายตัวเมืองมาที่ค่ายเนินวง เพื่อเป็นที่มั่นในการรบ เพราะเกรงว่าอาจมีชาวญวนอาจบุกเข้ามายึดหัวเมืองทางภาคตะวันออก

ก่อนที่จะมีการสร้างค่ายเนินวง ตัวเมืองจันทบุรีเดิม ตั้งอยู่ตำบลบ้านลุ่ม ทางริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำจันทบุรี เพราะมีภูมิประเทศเหมาะกับการอยู่อาศัย ขณะที่เกิดเหตุการณ์บาดหมางกับญวน รัชกาลที่ 3 ทรงเกรงว่า ญวนอาจจะเข้ามาบุกยึดเมืองจันทบุรีได้โดยง่าย จึงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาคลัง (ต่อมาได้เป็นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)) เดินทางมายังเมืองจันทบุรี เพื่อหาชัยภูมิใหม่ให้เหมาะกับการตั้งรับศึกจากญวน เจ้าพระยาคลังเห็นว่าบ้านเนินวง มีลักษณะเป็นเนินสูงบริเวณเชิงเขา สามารถมองเห็นข้าศึกได้ในระยะไกล เป็นพื้นที่เหมาะกับยุทธศาสตร​์การรบ จึงลงมือสร้างเมืองป้อมเนินวงขึ้น เมื่อวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2377

ค่ายเนินวง มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยม ขนาดประมาณ 270 ไร่ สร้างเป็นป้อมค่ายโดยก่อด้วยดิน สูงประมาณ 6 เมตร เป็นดินที่ขุดคูรอบค่ายขึ้นมาเป็นเนินดิน และก่อกำแพงศิลาแลงด้านบน อิฐและศิลาแลงที่ใช้ นำมาจากกำแพงเมืองจันทบุรีเดิม บนสันแนวกำแพงด้านบนทำเป็นช่องเสมา และวางปืนใหญ่ตามช่องกำแพง ด้านหน้าและด้านหลัง มีปืนใหญ่ทั้งหมดจำนวน 44 กระบอก กำแพงแต่ละด้านทำประตูเชิงเทินหอรบ ด้านละ 2 ประตู รวม 8 ประตู และมีประตูช้างอีก 1 ประตู ที่ประตูได้ก่ออิฐบังเชิงเทินไว้ทั้งสองข้าง ประตูเมืองเดิมเป็นอาคารไม้ มุงกระเบื้องทรงไทย อยู่เหนือประตู ภายหลังในปี พ.ศ.2516 ได้บูรณะซ่อมแซมขึ้นใหม่ ทำเป็นป้อมคอนกรีตเสริมเหล็กทรง 8 เหลี่ยม

ภายในค่ายเมือง มีการสร้างคลังดินปืน คลังอาวุธ สำหรับเก็บกระสุนปืนใหญ่ ขุดสระ สร้างศาลหลักเมือง และสร้างวัดโยธานิมิต ให้เป็นวัดประจำเมือง เมื่อสร้างค่ายเสร็จแล้ว ชาวเมืองส่วนใหญ่ไม่อยากย้ายมายังเนินวง เนื่องจากเป็นที่ที่อยู่ไกลจากแหล่งน้ำ จึงยังคงอาศัยอยู่ในถิ่นฐานเดิม ส่วนที่ย้ายเข้ามามักเป็นหน่วยงานราชการ จนกระทั่งสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อมีการจัดรูปแบบการปกครองใหม่ และเห็นว่าผู้คนไม่นิยมอยู่ที่เนินวง จึงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองกลับไปยังบ้านลุ่มเหมือนเดิม และกลายเป็นตัวเมืองจันทบุรีมาจนถึงปัจจุบัน
(ข้อมูลจาก : สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี)

ปัจจุบัน โบราณสถานค่ายเนินวงได้รับการบูรณะโดยกรมศิลปากร ประตูป้อมค่ายด้านหน้าสามารถเดินขึ้นไปชมบริเวณกำแพง ที่ยังคงวางปืนใหญ่ไว้ตามลักษณะเดิมๆ จากจุดด้านบน จะมองเห็นวิวได้ไกลถึงปากแม่น้ำจันทบุรี ภายในค่ายมีเส้นทางที่นำรถยนต์ขับชมพื้นที่ได้โดยรอบ บรรยากาศภายในค่าย มีต้นไม้ร่มรื่น กำแพง และประตูค่ายด้านอื่นๆ อาจมีต้นไม้ขึ้นบดบังจนแทบไม่เห็นเค้าโครงเดิมแล้ว

การเดินทาง
ห่างจากวัดพลับ 5 กิโลเมตร
ห่างจากตัวเมืองจันทบุรี 5 กิโลเมตร

 

โบราณสถานค่ายเนินวง พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พาณิชย์นาวี และวัดโยธานิมิต อยู่ในบริเวณใกล้กัน ใช้เส้นทางเดียวกันได้

1	หากใช้เส้นทางถนนสุขุมวิท (หมายเลข 3) มาจากจังหวัดระยอง ตรงมาทางจันทบุรี ก่อนถึงแยกเข้าตัวเมือง ให้เลี้ยวขวาตรงสี่แยกเนินสูง (แยกไฟแดง) เพื่อเข้าถนนหมายเลข 3323 ตำแหน่ง สี่แยกเนินสูง (แยกไฟแดง)   รูปภาพ สี่แยกเนินสูง (แยกไฟแดง)

2	พอเลี้ยวตรงแยกเนินสูงมาแล้ว ให้ตรงไปเรื่อยๆ ประมาณ 3 กิโลเมตร จะเจอสามแยกรูปตัวที (T) ให้เลี้ยวซ้ายไปทางจันทบุรี ตำแหน่ง สามแยก จันทบุรี-ท่าใหม่   รูปภาพ สามแยก จันทบุรี-ท่าใหม่

3

เมื่อเลี้ยวซ้ายแล้ว ตรงตามทางไปสัก 700 เมตร จะมีทางแยก (เหมือนเป็นสามแยกแบบสามเหลี่ยม) ซึ่งตรงแยกนี้ ให้ตรงไปตามป้ายบอกทางไปค่ายเนินวง (แต่แยกนี้ต้องระวัง เพราะทางหลักเป็นทางโค้งซ้าย ไปตรงต้องระวังรถเลี้ยวที่สวนมาจากทางขวาด้วย) ตำแหน่ง สามแยกสามเหลี่ยม (ไม่ใช่ชื่อแยกจริง)   รูปภาพ สามแยกสามเหลี่ยม (ไม่ใช่ชื่อแยกจริง)

4	จากนั้นตรงไปตามทางหลักเรื่อย ๆ (ไกลพอประมาณ) แล้วจะเจอ ร.พ.ส่งเสริมสุขภาพตำบล บางกะจะ ตำแหน่ง จุดผ่านโรงพยาบาลท้องถิ่นบางกะจะ   รูปภาพ จุดผ่านโรงพยาบาลท้องถิ่นบางกะจะ

5	หลังจากเจอ ร.พ. แล้ว ตรงไปตามทางหลักอีกสักระยะ จะเจอป้ายพิพิธภัณฑ์ พาณิชย์นาวี ให้เลี้ยวซ้าย ตามป้ายไป ตำแหน่ง แยกเข้าพิพิธภัณฑ์ พาณิชย์นาวี   รูปภาพ แยกเข้าพิพิธภัณฑ์ พาณิชย์นาวี

6	พอเลี้ยวมาก็จะถึงค่ายเนินวงเลย (พานิชย์นาวี ตั้งอยู่ในพื้นที่ของค่ายเนินวง)

เวลาทำการ
เปิดทุกวัน 8.30 - 16.30 น.

 

ที่อยู่ โบราณสถานค่ายเนินวง ตำบลบางกะจะ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี 22000
ติดต่อ 039-391-431