ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นสถานที่สำคัญของเมืองจันทบุรี เสมือนเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวจันทบุรี ที่แสดงถึงความศรัทธา และจงรักภักดีที่มีต่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สำหรับผู้ที่เดินทางมาถึงตัวเมืองจันทบุรีแล้ว ไม่ควรพลาดแวะสักการะเพื่อความเป็นสิริมงคล และขอพร ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช อยู่ในตัวเมืองริมถนนท่าหลวง ใกล้กันมีศาลหลักเมือง และพระบรมราชานุสาวรีย์ที่อยู่ภายในค่ายตากสิน ที่สามารถเดินชมได้ด้วย
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และศาลหลักเมือง ตั้งอยู่บริเวณหน้าค่ายตากสิน กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน ริมถนนท่าหลวง ตำบลวัดใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เดิมเป็นเพียงศาลไม้อยู่ด้านข้างศาลหลักเมือง จนกระทั่งปีพ.ศ. 2463 ในสมัยของ ม.จ.สฤษดิเดช ชยางกูล สมุหเทศาภิบาลมณฑลจันทบุรี ได้สร้างศาลขึ้นใหม่ด้านหน้าค่ายตากสิน คนละฝั่งถนนกับศาลหลักเมือง โดยกรมศิลปากรเป็นผู้ออกแบบ สร้างแบบก่ออิฐถือปูน ทรงสี่เหลี่ยมจัตุรมุข มีบันไดทางเข้า 3 ด้าน คือด้านหน้า และด้านข้างอีก 2 ด้าน ภายในประดิษฐานเทวรูป ซึ่งเป็นเทพเจ้าประจำพระองค์ของพระเจ้าตาก ขณะนั้นยังไม่มีพระบรมรูปของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ต่อมาในปี พ.ศ. 2534 ชาวจันทบุรีในทุกภาคส่วน ได้ร่วมใจกันบริจาคเงินเพื่อสร้างศาลใหม่ขึ้น ใกล้กับศาลเดิม ศาลที่สร้างขึ้นใหม่มีลักษณะโดดเด่น เป็นเอกลักษณ์ไม่เหมือนที่ไหน เป็นอาคารยกสูงสร้างด้วยหินอ่อน ทรงเก้าเหลี่ยม หลังคาเป็นรูปพระมาลาหรือหมวกยอดแหลม ซึ่งเป็นลักษณะเดียวกันกับพระมาลาที่พระเจ้าตากทรงใช้เสมอ หลังคามีสีน้ำเงินเข้ม ประดับด้วยลวดลายสีทอง ส่วนยอดบนสุดของพระมาลา ประดับด้วยฉัตรทองคำเก้าชั้น โดยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฏราชกุมารเสด็จมาทรงเป็นประธานในพิธีเปิดป้าย และยกฉัตรทองคำเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หลังใหม่นี้มีความสูงจากพื้นถึงยอด 16.9 เมตร มีบันไดทางขึ้นด้านหน้า และด้านข้าง เชิงบันไดด้านหน้าประดับด้วยสิงห์คู่ แล้วต่อด้วยบันไดที่มีราวบันไดพญานาคไปจนถึงด้านบน ผนังเก้าเหลี่ยม แต่ละด้านเจาะเป็นประตู สลับกับหน้าต่าง เสาติดผนังนอกอาคารประดับด้วยบัวหัวเสาสีทอง รับกับขอบบัวใต้หลังคา
ภายในศาล เป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อพระบรมรูปของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทำด้วยทองเหลืองรมดำ อยู่ในลักษณะประทับนั่ง สองข้างประดับด้วยฉัตรเงินฉัตรทองเก้าชั้น ด้านหน้าเป็นเครื่องสักการะ ผนังอาคารด้านในบริเวณเหนือขอบประตูหน้าต่าง เขียนด้วยลายพุ่มข้าวบิณฑ์
บริเวณด้านหน้าศาลของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มีศาลาสถาปัตยกรรมจีน และเสาตะเกียงจีนสูงตระหง่าน ประดับด้วยลวดลายมังกรพันเสา สำหรับผู้ที่ต้องการสักการะขอพรจากองค์พระเจ้าตาก สามารถซื้อธูปเทียน หรือจะถวายพระแสงดาบด้วย ก็มีจำหน่ายอยู่ด้านข้างศาล
ในวันที่ 28 ธันวาคม ของทุกปี ถือว่าเป็น "วันสมเด็จพระเจ้าตากสิน" ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเสด็จขึ้นครองราชย์ ของพระองค์ เมื่อปี พ.ศ. 2310 บริเวณศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จะมีการทำบุญตักบาตรและถวายเครื่องราชสักการะ เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงกอบกู้เอกราชให้แผ่นดินไทย
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และศาลหลักเมือง อยู่บนถนนท่าหลวง ตรงข้ามศาลจังหวัดจันทบุรี
1 | ใช้เส้นทางถนนสุขุมวิท (ทางหลวงหมายเลข 3) เมื่อมาถึงแยกเขาไร่ยา ให้เลี้ยวขวาเข้าเมืองจันทบุรี (หมายเลข 316) |
2 | พอเลี้ยวแล้ว ตรงตามเส้นทางมาเรื่อยๆ ประมาณ 6 กิโลเมตร พอเข้าเขตตัวเมืองจันท์ เมื่อถึงแยกไฟแดงแรก ตรงแขวงการทางจันทบุรี (สี่แยกพระยาตรัง) ให้เลี้ยวซ้าย |
3 | หลังจากเลี้ยวซ้ายแล้ว จะเป็นถนนท่าหลวง ให้ตรงไปอีกประมาณ 400 เมตร ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช อยู่ริมถนนทางซ้ายมือ (ถัดไปอีกหน่อย เป็นศาลหลักเมือง จังหวัดจันทบุรี) |
ที่อยู่ ริมถนนท่าหลวง ตำบลวัดใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี