น้ำตกเขาสิบห้าชั้น เป็นน้ำตกที่อาจจะไม่ค่อยคุ้นหูสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไป เหมาะสำหรับผู้ที่รักความเป็นธรรมชาติ ป่าเขาลำเนาไพร นักเดินป่า ชอบผจญภัย และหลงใหลน้ำตก ที่จะต้องรักน้ำตกแห่งนี้ เพราะเป็นน้ำตกที่อยู่ในผืนป่าที่เต็มไปด้วยความเป็นธรรมชาติ มีพืชแปลกตานานาพรรณ และอาจมีสัตว์ป่า หรือร่องรอยสัตว์ป่าให้เห็นด้วย
น้ำตกเขาสิบห้าชั้น ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ณ บ้านโป่งเกตุ ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี
น้ำตกเขาสิบห้าชั้น หรือน้ำตกน้ำเป็น เป็นน้ำตกขนาดกลาง มีน้ำตลอดทั้งปี ชื่อน้ำตกเขาสิบห้าชั้น มาจากการสำรวจน้ำตก ที่พบว่ามี 15 ชั้น จึงให้ชื่อว่า "น้ำตกเขาสิบห้าชั้น" แต่ภายหลังพบว่ามี 17 ชั้น ซึ่งรวมถึงชั้นเล็กชั้นน้อยด้วย แต่ก็ยังคงเรียกว่าน้ำตกเขาสิบห้าชั้นอยู่
เมื่อมาถึงบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น จะมีลานกางเต็นท์ ห้องน้ำ ห้องสุขา บริเวณนี้จะเป็นลานกว้าง ด้านข้างมีลำธารน้ำไหลผ่าน ส่วนตัวน้ำตกชั้นแรกยังต้องไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร ซึ่งสามารถขับรถต่อไปยังบริเวณใกล้กับน้ำตกได้
การขับรถเข้าไปในบริเวณน้ำตก ควรเป็นรถที่มีสมรรถนะดี เป็นรถขับเคลื่อนสี่ล้อ หรือรถออฟโรด เพราะเส้นทางเป็นดินแดงที่บางครั้งอาจมีหลุมบ่อ หรือน้ำขัง
เมื่อถึงบริเวณที่รถไม่สามารถไปต่อได้ จะต้องใช้การเดินเท้าต่อไปอีกประมาณ 500 เมตร ซึ่งการเดินช่วงแรก เป็นทางกว้าง โรยกรวด เดินง่าย จากนั้นจะเจอลำธารเล็กๆ ที่ต้องข้ามไปก่อน เมื่อผ่านจุดนี้ไปแล้วจะเป็นเส้นทางเข้าสู่ผืนป่า ที่สองข้างทางเป็นป่ารก เส้นทางเดินจะเป็นทางเล็ก แคบ เป็นทางดินที่มีใบไม้ปกคลุม มีรากไม้ กิ่งไม้ และก้อนหินตามรายทาง เป็นช่วงที่มีการเดินขึ้น เดินลงตามเนินเขา ซึ่งพอให้เหงื่อซึมๆ แต่ไม่ถึงกับต้องปีนป่าย ป่าช่วงนี้ โดยรอบจะมีความเป็นธรรมชาติ อาจพบเห็นต้นไม้ ดอกไม้แปลกตา ลูกไม้ป่า เห็ดป่า ตามรายทางอาจพบสัตว์ป่า ร่องรอยสัตว์ป่า หรือมูลสัตว์ป่า เช่นกระทิง หมูป่า ช้าง เป็นต้น ซึ่งแสดงถึงความเป็นป่าที่มียังคงมีความอุดมสมบูรณ์
สำหรับน้ำตกชั้นที่สวยที่สุดเป็นชั้นที่ 9 ซึ่งหากต้องการเดินจากชั้น 4 ขึ้นไปยังชั้นสูงๆ ควรสอบถามเจ้าหน้าที่ก่อน อาจต้องมีเจ้าหน้าที่ช่วยนำทาง ต้องใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง เพราะหลังจากการเดินช่วงเนินเขาแล้ว จะเป็นทางเดินที่ลำบากยิ่งขึ้น เริ่มมีการปีนป่าย ลุยน้ำตกบ้าง บางช่วงต้องปีนหน้าน้ำตกขึ้นไป ซึ่งตามทางจะเห็นป่าดิบเขียวชะอุ่ม มีต้นไม้ขึ้นหนาแน่น บางช่วงมีมอส จับตามก้อนหิน การเดินขึ้นน้ำตกนี้ต้องเพิ่มความระมัง เพราะหินบริเวณน้ำตกค่อนข้างลื่น บนชั้นน้ำตก มีจุดที่สามารถกางเต็นท์ที่ชั้น 6 และชั้น 13 ซึ่งเป็นชั้นที่มีความสูงประมาณ 35 เมตร
อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น อยู่ทางทิศเหนือของจังหวัดจันทบุรี ในพื้นที่บ้านโป่งเกตุ ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี
พื้นที่เขตอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มีอาณาเขตติดต่อ คือ
- ทิศเหนือ และตะวันตก ติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน
- ทิศตะวันออก ติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว เทือกเขาสอยดาวเหนือ
- ทิศใต้ ติดกับตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี
อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มีพื้นที่ประมาณ 73,729 ไร่ หรือ 118 ตารางกิโลเมตร แต่เดิมเป็นพื้นที่เขตป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง ต่อมาในปี พ.ศ. 2541 จังหวัดจันทบุรีได้มีหนังสือชี้แจงต่อกรมป่าไม้ ถึงความเป็นพื้นที่ที่มีความเหมาะสมในการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ มีพื้นที่ป่าดงดิบในที่ราบที่ยังอุดมสมบูรณ์ และเพื่อเป็นการปกป้องผืนป่าในพื้นที่ราบที่อยู่ระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน กับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว ที่มีความเสี่ยงต่อการบุกรุก แผ้วถาง ตัดไม้ทำลายป่า
ในปี พ.ศ. 2543 กรมป่าไม้จึงได้จัดเจ้าหน้าที่ ดำเนินการสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง และพบว่าเป็นบริเวณที่มีป่าดิบชื้นในพื้นที่ราบ ก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ มีน้ำตกที่เหมาะกับการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ และมีขนาดที่พอเหมาะที่จะกำหนดให้เป็นอุทยานแห่งชาติได้ จึงได้มีพระราชกฤษฎีกา ลงวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 กำหนดให้พื้นที่ป่าขุนซ่อง ป่าจันตาแป๊ะ และป่าเขาวังแจง ในท้องที่ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว เป็นอุทยานแห่งชาติ โดยใช้ชื่อว่า “อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น”
หน่วยงานในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มี 2 แห่ง คือ
- หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น 1 (เขาหินขวาก)
- หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น 2 (อ่างสีเสียด)
ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่ของอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นที่ราบลูกคลื่นลอนลาด มีลักษณะเป็นพื้นที่ราบต่ำกว้างใหญ่ มีแนวเทือกเขาสูง เป็นเขาที่ต่อมาจากเขาสอยดาว วางตัวในแนวเหนือ-ใต้ มียอดเขาสูงที่สุดคือ ยอดเขาสิบห้าชั้น มีความสูง 802 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง
สภาพภูมิอากาศเขตอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น แบ่งเป็นช่วง
- ฤดูร้อน กุมภาพันธ์ - กลางพฤษภาคม (ร้อนที่สุดช่วงเดือนเมษายน)
- ฤดูฝน กลางพฤษภาคม - กลางตุลาคม (ฝนตกชุกที่สุดเดือนกันยายน)
- ฤดูหนาว กลางตุลาคม - กุมภาพันธ์ (หนาวเย็นที่สุดช่วงเดือนมกราคม)
เนื่องจากพื้นที่ในเขตอำเภอแก่งหางแมวตอนบน มีลักษณะเป็นเหมือนป่าผืนใหญ่ ยาวต่อเนื่องโอบล้อมทางด้านทิศเหนือของจังหวัดจันทบุรี โดยไม่มีเส้นทางถนนเชื่อมต่อไปยังจังหวัดฉะเชิงเทรา หรือสระแก้ว ผืนป่าของของอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น จึงมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ ป่าไม้ และสัตว์ป่า เป็นป่าดิบพื้นราบที่เชื่อมต่อผืนป่าไว้ด้วยกัน สภาพป่ามีลักษณะผสมผสาน มีพื้นที่ป่าดิบชื้นอยู่บริเวณหุบเขา และเชิงเขา โดยเฉพาะส่วนที่ติดต่อกับเขาสอยดาว พบว่ามีพืชขนาดใหญ่ เช่นตะแบก มะเดื่อ และพืชเศรษฐกิจเช่น ระกำ หวาย เร่ว พื้นที่บางส่วนเป็นป่าดิบแล้ง และส่วนน้อยจะเป็นป่าเต็งรัง ที่พบพืชประเภท กราด กระโดน กราด กระโดน ส้าน เต็ง พะยอม รัง และแสลงใจ เป็นต้น ตลอดผืนป่าแห่งนี้ยังเป็นต้นกำเนิดลำคลองหลายสาย เช่นคลองโตนด คลองทราย คลองดินสอ คลองไทร คลองคต คลองอีเกก คลองน้ำเป็น คลองสะบ้า คลองยาง เป็นต้น
สัตว์ป่าที่พบได้ในบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น ช้างป่า กวาง เก้ง หมี เสือ กระทิง วัวแดง* ไก่ฟ้า และนกนานาชนิด
ข้อแนะนำ
- ไม่ควรส่งเสียงดัง ตีกลอง หรือเปิดเพลงเสียงดัง เป็นการรบกวนสัตว์ป่า
- ไม่ควรทิ้งเศษอาหาร หรือขยะลงในลำธาร หรือน้ำตก
- ห้ามนำอาหารเข้าไปในบริเวณน้ำตก
- บริเวณอุทยานฯ ยังไม่มีร้านค้า ร้านอาหาร หรือบ้านพัก
- ควรกางเต็นท์ ในบริเวณที่จัดไว้ให้ อยู่ในบริเวณใกล้กับที่ทำการอุทยานฯ
- ช่วงที่เหมาะกับการท่องเที่ยวคือในช่วงฤดูร้อน และก่อนเข้าหน้าฝน ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - พฤษภาคม
- หน้าฝน น้ำตกค่อนข้างลื่น การปีนขึ้นน้ำตกอาจมีอันตรายได้
- ควรสอบถาม หรือติดต่อเจ้าหน้าที่ก่อนขึ้นน้ำตก หรือถ้าต้องการขึ้นน้ำตกไปยังชั้นสูงๆ ควรมีเจ้าหน้าที่ไปด้วย
ควรแต่งกายให้เหมาะกับการเดินป่า รองเท้าควรเป็นรองเท้าหุ้มส้นที่กระชับ ไม่ใส่รองเท้าแตะ ไม่สวมการเกงยีนส์ หรือกางเกงที่รัดจนเกินไป
- ขณะขึ้นเขา หรือขึ้นน้ำตก หากมีฝนตกหนัก กระแสน้ำแรง หรือมีฝนตกก่อนหน้าติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรหลีกเลี่ยง เพราะอาจเกิดน้ำป่าไหลหลากได้
- ไม่ควรเดินออกนอกเส้นทาง
ข้อสังเกตการเกิดน้ำป่า
- ระดับน้ำในลำห้วยสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
- สีน้ำเริ่มขุ่น เป็นสีน้ำตาล แดง หรือดำ
- มีเสียงดังผิดปกติมาจากทางต้นน้ำ
ถ้ามีข้อผิดสังเกตดังกล่าว ควรรีบขึ้นจากน้ำทันที และอยู่ห่างจากลำห้วย หรือน้ำตกในระยะที่ปลอดภัย
เส้นทางไปอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ใช้เส้นทางแยกจากอำเภอนายายอาม ตัดตรงไปยังอำเภอแก่งหางแมว
1 | ใช้เส้นทางถนนสายสุขุมวิท (หมายเลข 3) จากอำเภอแกลงจังหวัดระยอง ไปทางจันทบุรี |
2 | เมื่อถึงสามแยกนายายอาม เลี้ยวซ้ายไปทางอำเภอแก่งหางแมว (หมายเลข 3406) |
3 | จากนั้นตรงไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งผ่านปั๊มบางจาก (ฝั่งขวามือไป) จะเจอแยกเลี้ยวขวา ไป อ.แก่งหางแมว ให้เลี้ยวขวาแยกนี้ |
4 | พอเลี้ยวมาแล้ว ให้ตรงไปตามเส้นทางหลักเรื่อย ๆ ประมาณ 40 กิโลเมตร(ช่วงกลาง ๆ เส้นทาง จะผ่านสี่แยกไฟแดงแถวโรงเรียนวัดแก่งหางแมว และสถานีอนามัยขุนซ่อง) |
5 | ตรงมาจนกระทั่งถึงบ้านโป่งเกตุ เมื่อเลยโรงเรียนบ้านโป่งเกตุไป จะมีทางแยกขวา (มีป้ายบอกเส้นทาง เลี้ยวขวาไปอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น) จึงเลี้ยวขวา |
6 | เมื่อเลี้ยวขวาแล้ว ตรงไปอีกประมาณ 6 กิโลเมตร จึงสุดทางที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ตัวน้ำตกอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ไปอีก 2 กิโลเมตร |
สอบถามข้อมูล
อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
เวลาทำการ
8.00 - 17.00 น.
ที่อยู่ บ้านโป่งเกตุ ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี 22160
ติดต่อ 081-000-1166, 087-953-3316
หรือ
กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช กรุงเทพฯ
เวลาทำการ
วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 8.30-18.00 น.
วันเสาร์ เวลา 9.00-15.30 น.
ติดต่อ 02-562-0760
เว็บไซต์ http://www.dnp.go.th