วัดเขาสุกิม จันทบุรี

ชั้น 2 เป็นจุดแรกที่เข้าไปถึงในตัวอาคาร ภายในเป็นห้องโถงใหญ่ มีผังโมเดล "เจดีย์บูรพาฐิตวิริยาประชาสามัคคี" ซึ่งเป็นเจดีย์ตามคำปรารภของหลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย ที่กำลังอยู่ในการก่อสร้าง บริเวณนี้ยังเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ที่อัญเชิญมาจากศรีลังกา มีการติดตั้งกล้องไว้ตรงพระบรมสารีริกธาตุ เพื่อถ่ายภาพในระยะใกล้ให้เห็นผ่านจอมอนิเตอร์ด้านนอก และมีที่ตั้งสรีระพระวิสุทธิญาณเถร (หลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย) ผู้ก่อตั้งวัดเขาสุกุม หุ่นปั้นขี้ผึ้ง และภาพถ่ายของท่าน เพื่อให้ศิษยานุศิษย์มากราบสักการะ เพื่อความเป็นสิริมงคล

ชั้น 3 เป็นห้องพิพิธภัณฑ์ มีสิ่งของเครื่องใช้ วัตถุโบราณ ของหายากมากมาย นับหมื่นนับพันชิ้น เป็นการแสดงให้เห็นถึงบารมีของหลวงปู่สมชาย ที่มีผู้มีจิตศรัทธา เลื่อมใส นำมาถวาย รวมถึงของที่ผู้คนนำมาบริจาคให้กับทางวัด วัตถุสิ่งของต่างๆ ในชั้นนี้ มีตั้งแต่ชิ้นเล็กที่สุดที่ต้องใช้เลนส์ขยายดู ไปจนถึงชิ้นที่ใหญ่โตกว่าตัวคน ทางวัดได้จัดวางไว้เป็นหมวดหมู่ บ้างก็วางเรียงรายอยู่ตามพื้น บ้างก็จัดใส่ตู้กระจก มีคำบรรยายลักษณะสิ่งของหลายชิ้นที่ปัจจุบันหาดูได้ยาก หรือไม่มีให้เห็นอีกแล้ว ตัวอย่างของในพิพิธภัณฑ์ ได้แก่
- ของเก่า และวัตถุโบราณต่างๆ ที่ถือเป็นแหล่งความรู้สำหรับคนรุ่นใหม่ เป็นของที่ปัจจุบันไม่ผลิต และอาจไม่มีให้เห็นโดยทั่วไปแล้ว เช่น กล้องถ่ายรูปในยุคแรกๆ เครื่องเล่นแผ่นเสียง เครื่องอัดเสียง ถ้วยโถโอชาม แจกัน ชามเบญจรงค์ พาน ชุดน้ำชา ตะเกียง เหรียญโบราณ ก้องสูบยาโบราณ หุ้มเงินแท้ สมัย ร.5
- พระพุทธรูปต่างๆ ที่มาจากความศรัทธา และความเชื่อเรื่องการทำบุญด้วยการถวายพระพุทธรูป เป็นพระพุทธรูปหลากหลายขนาดและหลากหลายรูปแบบ ทั้งรูปปั้นเทพต่างๆ เช่นพระพรหม พระอินทร์ องค์เทวรูป องค์พระพุทธรูปในปางต่างๆ รวมถึงพระผง ที่เป็นวัตถุมงคล
- สิ่งของมีค่า ทรัพย์ในดินที่หายาก เช่นอัญมณีต่างๆ หินหอยไดโนเสาร์หมื่นปี กระดูกไดโนเสาร์ ฟันไดโนเสาร์
- สิ่งของที่มาจากต่างประเทศ เช่น ชุดโต๊ะเก้าอี้ฝังมุก ชุดรับแขก แจกันขนาดใหญ่ ที่นำเข้ามาจากประเทศจีน พระพุทธรูปหยกจากประเทศพม่า เป็นต้น
- สิ่งของมีขนาดใหญ่โตมากกว่าตัวคน เช่น ข้องและไซจับปลาขนาดยักษ์ แจกันที่มีขนาดสูงใหญ่ราว 2-3 เมตร
- สิ่งของที่เป็นความแปลกมหัศจรรย์ เช่น งาช้างขนาดเล็ก ที่มีการจารึกตัวอักษร คำอวยพร การวาดภาพเจ้าแม่กวนอิม ฮกลกซิ่ว ลงบนงาช้าง เพื่อให้เห็นความสามารถในการเขียนภาษาจีน เรียกได้ว่าเป็นการวาดภาพด้วยกำลังภายใน หรือการเขียนด้วยสมาธิ หรือพลังจิต ซึ่งทางวัดได้ติดเลนส์กำลังขยาย 10 เท่า เพื่อให้เห็นตัวอักษรและลวดลายที่เขียนอยู่บนงาช้างนั้นๆ

ชั้น 4 เรียกว่า “วิหารบูรพาจารย์อุทิศอยู่วิทยาอนุสรณ์” เปิดเมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ.2531 เป็นห้องโถงแสดงหุ่นขี้ผึ้งพระสายกรรมฐาน ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบในรุ่นครูบาอาจารย์ เช่น หลวงปู่อ่อน ญาณสิริ, หลวงปู่กงมา จิรปุญโญ (วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร), หลวงปู่ฝั้น อาจาโร, สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี), หลวงปู่ขาว อนาลโย, หลวงปู่สิงห์, หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี, หลวงปู่แหวน สุจิณโณ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีแจกันจากประเทศจีน ขนาดสูงใหญ่จรดเพดาน วาดลวดลายประดับสวยงาม และชุดหยก ชุดเครื่องมุกประดับต่างๆ

บริเวณระเบียงชั้น 4 นี้ สามารถเดินออกไปเพื่อชมวิวทิวทัศน์โดยรอบ เป็นวิวมุมสูงจากเขาสุกิม ที่เห็นวิวได้ในระยะไกล

นอกจากอาคารพิพิธภัณฑ์ บนเขาสุกิมยังมีอาคารอื่นๆ อีกหลายอาคาร เช่น อุโบสถ ตำหนักเจ้าฟ้าเพชรรัตน์ ห้องสมุดฟูตระกูลอนุสรณ์ ตึกธรรมวิจัย ตำหนักสมเด็จพระสังฆราช ตึกพระวิสุทธิญาณ ตึกอบรมพระกรรมฐาน ตึกธรรมสาธิต

วัดเขาสุกิม ยังเป็นศูนย์ปฏิบัติธรรม ศูนย์พัฒนาจิต เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง และเป็นอุทยานการศึกษา หากใครต้องการมาฝึกปฏิบัติวิปัสนากรรมฐาน ตามแนวพระอาจารย์มั่น (ใช้คำบริกรรม “พุทโธ”) ก็สามารถติดต่อมาทางวัด มีศาลาที่พักสะดวกสบาย ห้องมุ้งลวด มีเตียง ที่นอน และหมอนให้

ข้อแนะนำ
- ควรแต่งกายสุภาพ ไม่สวมกางเกงขาสั้น ไม่แต่งตัวโป๊
- ไม่วิ่งเล่น หรือปล่อยบุตรหลานให้วิ่งเล่นภายในอาคารพิพิธิภัณฑ์ เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายได้