ป้อมไพรีพินาศ จันทบุรี

ป้อมไพรีพินาศ ถือเป็นสถานที่ที่มีความเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ ที่มีมาตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์ เชื่อมโยงมาถึงช่วงที่จันทบุรีได้รับอิสรภาพจากฝรั่งเศส หลังจากที่ถูกยึดไว้เป็นเมืองตัวประกันนานถึง 11 ปี สามารถแวะชมสถานที่จริงของป้อมปืนเมื่อ 120 กว่าปีก่อน และร่วมมองผ่านอดีตเมืองจันทบุรี ณ เจดีย์อิสรภาพ รวมถึงสามารถแวะจุดชมวิว และชมอ่าวกระทิงในบริเวณใกล้กัน

ป้อมไพรีพินาศ ตั้งอยู่บนเขาแหลมสิงห์ หมู่ 1 ตำบลบางกะไชย อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี หากใช้เส้นทางเฉลิมบูรพาชลทิศ ก็จะผ่านทางขึ้นเขาแหลมสิงห์

ป้อมไพรีพินาศ เป็นป้อมปืนที่สร้างขึ้นตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ในปี พ.ศ.2377 เนื่องจากขณะนั้นสยามประเทศเพิ่งผ่านพ้นช่วงเกิดเหตุกรณีพิพาทกับญวน* พระองค์ทรงเกรงว่าเมืองจันทบุรีอาจไม่ปลอดภัยจากญวน ที่อาจเข้าโจมตีมาทางฝั่งทะเลตะวันออก จึงรับสั่งให้เมืองจันทบุรี เตรียมการตั้งรับศึกญวน โปรดฯ ให้สร้างค่ายเนินวงขึ้นที่บ้านเนินวง ตำบลบางกะจะ และทรงรับสั่งให้พระยาอภัยพิพิธ (กระต่าย บุญนาค) เป็นแม่กอง ดูแลการสร้างป้อมปืนขึ้น 2 ป้อม ในบริเวณแหลมสิงห์ เพื่อให้เห็นข้าศึกที่จะเข้ามาทางทะเลได้ชัดเจน ปัอมทั้ง 2 นี้ได้แก่

1. ป้อมไพรีพินาศ
สร้างขึ้นบริเวณปากแม่น้ำ อยู่บนเขาแหลมสิงห์ ซึ่งเป็นเขาขนาดเล็ก ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำจันทบุรี มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 172 เมตร บริเวณหินชายฝั่ง ที่มีลักษณะคล้ายกับสิงโตหมอบ (จึงเรียกว่า "แหลมสิงห์") บนเขาแหลมสิงห์เป็นทำเลที่เหมาะกับการตั้งป้อมปืน สามารถมองเห็นข้าศึกที่เข้ามาทางทะเลได้แต่ไกล

ป้อมไพรีพินาศ มี 3 ชั้น คือชั้นบน ชั้นกลาง และชั้นล่าง มีการก่อสร้างลักษณะเป็นปีกกา โดยใช้การถมดินเป็นใบเสมาป้อมอันใหญ่ เรียงติดต่อกันไปเหมือนปีกกา โอบเขาทั้งสอง ตัวป้อมเป็นแบบก่ออิฐถือปูน กว้าง 3 เมตร ยาว 5 เมตร ผนังหนา 60 เซ็นติเมตร ใกล้กันมีคลังกระสุนดินดำ ก่อด้วยปูน ขนาดกว้าง 1 เมตร ยาว 2.8 เมตร

ปัจจุบันบริเวณป้อมปืนได้มีการปรับภูมิทัศน์ มีกระบอกปืนใหญ่ 2 กระบอก วางให้เห็นว่าเคยเป็นจุดที่เป็นป้อมปืน และมีห้องเก็บกระสุนดินดำที่ยังคงหลงเหลือร่องรอยให้เห็นอยู่

2. ป้อมพิฆาตปัจจามิตร
เดิมชื่อป้อมพิฆาฏข้าศึก สร้างขึ้นพร้อมกันกับป้อมไพรีพินาศ อยู่บริเวณปากแม่นำ้จันทบุรี ทางฝั่งตะวันออก (ฝั่งตรงข้ามกันกับป้อมไพรีพินาศ) ปัจจุบันป้อมนี้ไม่มีให้เห็นแล้ว เพราะในช่วงที่ฝรั่งเศสเข้ามายึดเมืองจันทบุรี** ได้รื้อป้อมแล้วนำอิฐมาสร้างเป็นตึกแดงทับตรงที่เคยเป็นป้อมพิฆาตปัจจามิตรนั่นเอง

เมื่อครั้งที่สร้างป้อมปืนทั้งสองขึ้น ยังไม่ได้มีชื่อเรียก จนกระทั่งในปี พ.ศ.2400 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ครั้งยังทรงผนวชเป็น พระวชิรญาณเถระ ทรงเสด็จประพาสจันทบุรี เมื่อทรงทราบว่าป้อมทั้งสองยังไม่มีชื่อ จึงพระราชทานนามให้ป้อมที่อยู่ตรงเขาแหลมสิงห์ว่า "ป้อมไพรีพินาศ" และป้อมตรงปากน้ำแหลมสิงห์ ชื่อว่า "ป้อมพิฆาฏข้าศึก"

ปัจจุบัน ยังคงเหลือเพียงป้อมไพรีพินาศ ที่ได้รับการปรับปรุงพื้นที่ และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน โดยกรมศิลปากร

เส้นทางขึ้นไปยังบริเวณป้อมไพรีพินาศ และจุดอื่นๆ บริเวณใกล้เคียง ยังคงเป็นเส้นทางธรรมชาติ มีต้นไม้มากมาย ร่มครึ้ม บริเวณนี้อาจยังไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกมากนัก ห้องน้ำ ร้านค้า ร้านอาหาร อาจยังมีไม่พร้อม

การเดินทาง
ห่างจากอ่าวกระทิง 1 กิโลเมตร
ห่างจากจุดชมวิว สะพานตากสินมหาราช 1.5 กิโลเมตร
ห่างจากหาดแหลมสิงห์ 3.5 กิโลเมตร
ห่างจากคุกขี้ไก่ 3 กิโลเมตร
ห่างจากตึกแดง 3.5 กิโลเมตร
ห่างจากจุดชมวิวปากน้ำแขมหนู 15 กิโลเมตร
ห่างจากน้ำตกพลิ้ว 21 กิโลเมตร
ห่างจากตัวเมืองจันทบุรี (ใช้เส้นทางสุขุมวิท) 33 กิโลเมตร

 

เส้นทางไปยังแหลมสิงห์ ที่สะดวกมี 2 เส้นทาง คือใช้ถนนเส้นสุขุมวิท หรือถนนเฉลิมบูรพาชลทิต สามารถใช้เส้นทางสายในตัดตรง จากตัวเมืองถึงแหลมสิงห์ก็ได้ แต่เส้นทางอาจสับสน และไม่มีป้ายบอกทาง

จากถนนเฉลิมบูรพาชลทิต
(แนะนำเส้นทางนี้ เพราะจะมีจุดแวะชมที่เที่ยวหลายแห่ง)

1	หากใช้เส้นทางเลียบทะเล ถนนเฉลิมบูรพาชลทิต จากวงเวียนพยูนเล่นน้ำ ให้เลี้ยวมาทางหาดเจ้าหลาว ตำแหน่ง วงเวียนพะยูนเล่นน้ำ   รูปภาพ วงเวียนพะยูนเล่นน้ำ

2	จากนั้นให้ตรงไปตามเส้นทางหลักเรื่อยๆ จะข้ามสะพานเฉลิมพระเกียรติไป

3	จากนั้นตรงต่อไปเรื่อยๆ จนถึงสามแยกปากน้ำจันทบุรี (แยกซ้ายไปสะพานตากสินมหาราช) แยกนี้ให้ตรงไป ตำแหน่ง แยกปากน้ำจันทบุรี   รูปภาพ แยกปากน้ำจันทบุรี

4	ตรงจากแยกมาไม่ไกลมาก (ประมาณ 1 กิโลเมตร) จะเห็นป้ายบอกทางเลี้ยวซ้าย ให้เลี้ยวซ้ายไป ตำแหน่ง ป้ายบอกทางป้อมไพรีพินาศ / อ่าวกระทิง   รูปภาพ ป้ายบอกทางป้อมไพรีพินาศ / อ่าวกระทิง

5	พอเลี้ยวมาแล้ว ตรงไปหน่อยจะเจอจุดจอดรถ (เล็ก ๆ) เพื่อขึ้นป้อมไพรีพินาศ จะต้องเดินขึ้นไปยังป้อมอีกประมาณ 100 เมตร

 

จากถนนสุขุมวิท

1	ใช้เส้นทางถนนสุขุมวิท (ทางหลวงหมายเลข 3) ไปทางจังหวัดตราด

2	ตรงตามเส้นสุขุมวิท จนกระทั่งผ่านทางเข้าน้ำตกพลิ้วไปประมาณ 500 เมตร จึงมีทางแยกขวาไปยังแหลมสิงห์

3	เลี้ยวขวาไปทางแหลมสิงห์ (เส้น 3149) แล้วตรงไปเรื่อยๆ ประมาณ 15 กิโลเมตร จะเห็นป้ายบอกทางเลี้ยวขวาไป อ.ท่าใหม่ แหลมเสด็จ ให้เลี้ยวขวา (ตรงสามแยกวัดปากน้ำ)

4	เลี้ยวแล้วตรงไปหน่อย ให้เลี้ยวซ้ายตามป้ายถนนเฉลิมบูรพาชลทิต เพื่อข้ามสะพานตากสินมหาราช

5	เมื่อลงจากสะพาน เลี้ยวซ้ายตรงเชิงสะพาน (มีป้ายบอกทางไปป้อมไพรีพินาศ)

6	เลี้ยวแล้วตรงไปอีกประมาณ 600 เมตร จะเห็นป้ายบอกทางเลี้ยวซ้ายอีกครั้ง จากนั้นตรงไปจนสุดทาง และจะต้องเดินขึ้นไปยังป้อมอีกประมาณ 100 เมตร

 

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
ที่ว่าการอำเภอแหลมสิงห์
ที่อยู่ ตำบลบางกะไชย อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี 22120
ติดต่อ 039-399-245

ป้อมไพรีพินาศ และที่ท่องเที่ยวบริเวณเขาแหลมสิงห์
ไม่เก็บค่าธรรมเนียมการเข้าชมสถานที่