น้ำตกเขาสิบห้าชั้น จันทบุรี

อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นอุทยานแห่งชาติที่ค่อนข้างใหม่ เปิดเป็นอุทยานแห่งชาติได้เพียงไม่กี่ปีมานี้เอง เป็นผืนป่าสำคัญที่เชื่อมต่อระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน รวมให้เป็นป่าผืนใหญ่ต่อเนื่องกับป่ารอยต่อ 5 จังหวัด และเป็นพรมแดนทางธรรมชาติที่กั้นระหว่างจังหวัดจันทบุรี กับฉะเชิงเทราอีกด้วย

 

อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น อยู่ทางทิศเหนือของจังหวัดจันทบุรี ในพื้นที่บ้านโป่งเกตุ ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี

พื้นที่เขตอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มีอาณาเขตติดต่อ คือ
- ทิศเหนือ และตะวันตก ติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอ่างฤาไน
- ทิศตะวันออก ติดกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว เทือกเขาสอยดาวเหนือ
- ทิศใต้ ติดกับตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี

อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มีพื้นที่ประมาณ 73,729 ไร่ หรือ 118 ตารางกิโลเมตร แต่เดิมเป็นพื้นที่เขตป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง ต่อมาในปี พ.ศ. 2541 จังหวัดจันทบุรีได้มีหนังสือชี้แจงต่อกรมป่าไม้ ถึงความเป็นพื้นที่ที่มีความเหมาะสมในการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ มีพื้นที่ป่าดงดิบในที่ราบที่ยังอุดมสมบูรณ์ และเพื่อเป็นการปกป้องผืนป่าในพื้นที่ราบที่อยู่ระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน กับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว ที่มีความเสี่ยงต่อการบุกรุก แผ้วถาง ตัดไม้ทำลายป่า

ในปี พ.ศ. 2543 กรมป่าไม้จึงได้จัดเจ้าหน้าที่ ดำเนินการสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนซ่อง และพบว่าเป็นบริเวณที่มีป่าดิบชื้นในพื้นที่ราบ ก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ มีน้ำตกที่เหมาะกับการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ และมีขนาดที่พอเหมาะที่จะกำหนดให้เป็นอุทยานแห่งชาติได้ จึงได้มีพระราชกฤษฎีกา ลงวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 กำหนดให้พื้นที่ป่าขุนซ่อง ป่าจันตาแป๊ะ และป่าเขาวังแจง ในท้องที่ตำบลขุนซ่อง อำเภอแก่งหางแมว เป็นอุทยานแห่งชาติ โดยใช้ชื่อว่า “อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น”

หน่วยงานในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น มี 2 แห่ง คือ
- หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น 1 (เขาหินขวาก)
- หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น 2 (อ่างสีเสียด)

ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่ของอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นที่ราบลูกคลื่นลอนลาด มีลักษณะเป็นพื้นที่ราบต่ำกว้างใหญ่ มีแนวเทือกเขาสูง เป็นเขาที่ต่อมาจากเขาสอยดาว วางตัวในแนวเหนือ-ใต้ มียอดเขาสูงที่สุดคือ ยอดเขาสิบห้าชั้น มีความสูง 802 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง

สภาพภูมิอากาศเขตอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น แบ่งเป็นช่วง
- ฤดูร้อน กุมภาพันธ์ - กลางพฤษภาคม (ร้อนที่สุดช่วงเดือนเมษายน)
- ฤดูฝน กลางพฤษภาคม - กลางตุลาคม (ฝนตกชุกที่สุดเดือนกันยายน)
- ฤดูหนาว กลางตุลาคม - กุมภาพันธ์ (หนาวเย็นที่สุดช่วงเดือนมกราคม)

เนื่องจากพื้นที่ในเขตอำเภอแก่งหางแมวตอนบน มีลักษณะเป็นเหมือนป่าผืนใหญ่ ยาวต่อเนื่องโอบล้อมทางด้านทิศเหนือของจังหวัดจันทบุรี โดยไม่มีเส้นทางถนนเชื่อมต่อไปยังจังหวัดฉะเชิงเทรา หรือสระแก้ว ผืนป่าของของอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น จึงมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ ป่าไม้ และสัตว์ป่า เป็นป่าดิบพื้นราบที่เชื่อมต่อผืนป่าไว้ด้วยกัน สภาพป่ามีลักษณะผสมผสาน มีพื้นที่ป่าดิบชื้นอยู่บริเวณหุบเขา และเชิงเขา โดยเฉพาะส่วนที่ติดต่อกับเขาสอยดาว พบว่ามีพืชขนาดใหญ่ เช่นตะแบก มะเดื่อ และพืชเศรษฐกิจเช่น ระกำ หวาย เร่ว พื้นที่บางส่วนเป็นป่าดิบแล้ง และส่วนน้อยจะเป็นป่าเต็งรัง ที่พบพืชประเภท กราด กระโดน กราด กระโดน ส้าน เต็ง พะยอม รัง และแสลงใจ เป็นต้น ตลอดผืนป่าแห่งนี้ยังเป็นต้นกำเนิดลำคลองหลายสาย เช่นคลองโตนด คลองทราย คลองดินสอ คลองไทร คลองคต คลองอีเกก คลองน้ำเป็น คลองสะบ้า คลองยาง เป็นต้น

สัตว์ป่าที่พบได้ในบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น ช้างป่า กวาง เก้ง หมี เสือ กระทิง วัวแดง* ไก่ฟ้า และนกนานาชนิด